مطالبی جالب از علی بن ابی‌طالب(ع)

مجموعه: مقالات فرهنگي | کلمات کلیدی : مطالبی+جالب+از+علی+بن+ابی‌طالب(ع)+

مطالبی جالب از علی بن ابی‌طالب(ع)

علی بن ابی‌طالب ملقب به امیرالمؤمنین در بین مسلمانان و امام علی در بین شیعیان، زاده ۱۳ رجب ۲۴ پیش از هجرت مصادف با ۱۷ مهر ۲۲ سال پیش از مبدا خورشیدی و درگذشته ۲۱ رمضان ۴۰ هجری قمری برابر ۸ بهمن ۳۹ خورشیدی می‌باشد. امام اول مسلمانان شیعه و چهارمین خلیفه مسلمانان سنی مذهب است. او بین سال‌های ۳۵ تا ۴۰ هجری قمری برابر با ۶۵۶ (میلادی) الی ۶۶۱ (میلادی) خلیفه مسلمان بود. وی پسرعمو، داماد و از نزدیک‌ترین صحابی محمد (پیامبر اسلام) و از اهل بیت وی و همسر فاطمه زهرا بود. پدر او ابوطالب فرزند عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمناف و مادرش هم فاطمه دختر اسد بن هاشم بود و بنابراین علی از هر دو طرف هاشمی‌نسب است. بنابر روایات محمد او را به برادری خود برگزید و با او پیمان برادری بست. همچنین او اولین فردی است که فرمانبردار آیین محمد شد و به اسلام گروید. محمد در بازگشت از حجة الوداع عبارت «هر که من ولی او هستم، این علی ولی اوست.» را به زبان آورد. اما مقصود این عبارت مورد اختلاف شیعه و سنی قرار گرفت. شیعیان بر این اساس معتقد به نصب امامت و خلافت در خصوص علی شدند و اهل سنت آن را به معنای دوستی و محبت علی تفسیر می‌کنند.

پس از مرگ محمد و در ماجرای انتخاب جانشین او، جمعی از انصار در سقیفه بنی‌ساعده گرد آمدند. سرانجام اهل سقیفه تصمیم بر خلافت ابوبکر گرفتند. علی بن ابیطالب در ابتدا از بیعت با ابوبکر سرباز زد ولی سرانجام پس از شش ماه با ابوبکر بیعت نمود^.

علی در دوران خلافت سه خلیفه اول در جنگ‌ها شرکت نمی‌کرد و جز در انتخاب خلیفه سوم فعالیت سیاسی نداشت. البته هر گاه خلفاء سه گانه می‌خواستند در امور دینی، قضایی و سیاسی به آنها مشورت می‌داد^.

او پس از کشته شدن عثمان به عنوان چهارمین خلیفه مسلمانان انتخاب شد. دوران خلافت او مصادف با جنگهای داخلی بین مسلمانان و شورش ایرانیان بود. او سرانجام در مسجد کوفه به ضرب شمشیر یکی از خوارج کشته شد.

منابع برای تاریخ‌نگاری زندگی علی:

درباره زندگانی علی، گزارش‌های فراوانی در متون تاریخی آمده‌است چنانچه پس از محمد، منابع اسلامی بیشترین حجم مطلب را به زندگی او اختصاص داده‌اند.از این جهت که شخصیت علی برای مسلمانان (اعم از شیعه و سنی) دارای اهمیت مذهبی، سیاسی، فقهی و روحانی می‌باشد، زندگی او به طرق مختلف تحلیل و تفسیر شده، و اسناد تاریخی موجود نیز تحت تاثیر ملاحظات فرقه‌ای قرار گرفته‌اند.بسیاری از منابع اولیه اسلامی تا حدی نسبت به علی رنگ تعصب -در برخی موارد مثبت و در برخی موارد منفی- گرفته‌اند^.

بخشی از منابع برای تاریخ‌نگاری زندگی علی مشابه منابع برای تاریخ‌نگاری زندگی محمد مانند قرآن، ابن هشام، واقدی و طبری می‌باشد.

دانشمندان غربی پیشین، غالباً متمایل به روایات و گزارش‌های گرد آمده در دوره‌های بعد از اسلام بودند که شیعه و سنی با توجه به مواضع مذهبی شان بیشتر متمایل به روایت آنها بوده‌اند. برخی محققان بر این باورند که این روایات، ساختگی هستند. این دیدگاه سبب شده که بسیاری از روایات قطعی نیز به علت متواتر بودنشان در دوره‌های بعد از اسلام، جعلی تلقی شوند. لئون کائتانی گزارش‌های تاریخی منسوب به ابن عباس و عایشه را عمدتاً ساختگی می‌پندارد؛ در حالی که روایات بدون سند گزارش شده توسط تاریخ نویسان اولیه مانند ابن اسحاق را معتبر می‌داند. ویلفرد مادلونگ این دیدگاه را که تنها روایت شدن در «منابع اولیه» را ملاک درستی روایات بدانیم و بخش اعظمی از روایات را به بهانه اینکه بعدها توسط شیعه و سنی نقل شده‌اند، جعلی تلقی کنیم، رد کرده‌است. به گفته وی، این دیدگاه کائتانی بی اساس است. مادلونگ و برخی از مورخان، روایات نقل شده در دوره‌های بعد را به خودی خود رد نمی‌کنند؛ بلکه ملاک آنها برای درستی این روایات، سازگار بودن آنها با دیگر حوادث روایت شده‌است.

هنگامی که مقاله و مقاله نویسی بین مسلمانان جا افتاد، جزوه و مقالات متعددی بین سالهای ۷۵۰ و ۹۵۰ میلادی نوشته شد. به گفته رابینسون، حداقل ۲۱ گزارش مجزا دربارهٔ نبرد صفین تشکیل شده‌است. ابومخنف، یکی از نویسندگان مشهور این دوره بود که سعی کرد که تمام این گزارشها را جمع آوری کند. مورخان قرن ۹ و ۱۰ میلادی روایات در دسترس را جمع آوری، انتخاب و مرتب کردند. با این حال، بسیاری از این جزوه‌ها و مقالات وجود ندارد؛ به جز چند تایی که بعداً در آثاری مانند تاریخ الرسل و الملوک محمد بن جریر طبری مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

نام‌ها و عناوین:

نام‌ها و عناوین مختلفی در سنت اسلامی به علی نسبت داده شده‌است که برخی از منعکس کننده ویژگی‌های شخصی او و برخی مشتق شده از قسمت‌های خاصی از زندگی او است. عناوین عبارتند از ابوالحسن، ابوتراب، مرتضی، اسدالله («شیر خدا»)، حیدر («شیر»)، و به طور خاص در میان شیعه – امیرالمومنین و مولی المتقین.

کشته‌شدن:

تاریخ نویسان مانند ابومخنف و اسماعیل بن راشد می‌نویسند:

گروهی از خوارج در مکّه اجتماع کردند و با هم به گفتگو پرداختند و از زمامداران یاد کردند و رفتار آنها را زشت شمردند و از نهروانیان (که در جنگ با علی به هلاکت رسیده بودند) یاد کردند و اظهار ناراحتی نمودند تا اینکه بعضی از آنان گفتند: خوب است ما جان خود را به خدا بفروشیم و نزد این زمامداران گمراه برویم و در کمین آنان قرار گیریم و آنان را بکشیم! و مردم شهرها را از دست آنان آسوده کنیم و انتقام خون برادران شهیدمان را که در نهروان کشته شده‌اند بگیریم همه آنان این پیشنهاد را پذیرفتند و هم پیمان شدند که پس از مراسم حجّ، طرح خود را دنبال کنند.

این سه نفر با هم پیمان بستند و توافق کردند که شب ۱۹ ماه رمضان، به آن اقدام کنند و سپس از همدیگر جدا شدند و در انتظار اجرای نقشه خود بودند. ابن ملجم که از قبیله کِنده بود با مخفی‌کاری، از مکّه به سوی کوفه رهسپار شد و با یاران خود در کوفه ملاقات کرد و برای اینکه نقشه‌اش فاش نشود، آن را به هیچ کس نگفت.^† برای رسیدن به این مقصود شوم وی دو هزار دینار صرف شمشیر خود نمود هزار دینار برای زهرآگین کردن و هزار دینار هم برای آنکه شمشیرش برنده ترین باشد.

علی هر روز برای نماز به مسجد می‌آمد. علی وارد مسجد شد و ابن ملجم و یارانش به او حمله کردند و گفتند: حکم دادن خاص خداست نه خاص تو. ابن ملجم ضربتی به پیشانی علی زد و شمشیر شبیب به بازوی در خورد و مشاجع بن وردان فرار کرد. علی گفت: نگذارید که این مرد فرار کند.

علی به پسرانش دستور داد که به خوارج یا گروهی از خوارج که سبب ضربت زدن وی شدند، حمله نکنند. او با پسرش حسن وصیت کرد که اگر از این ضربت جان سالم به در ببرد، ابن ملجم را آزاد خواهد نمود و اگر کشته شود، حسن به ابن ملجم یک ضربت بیشتر نزند.

بین نحوهٔ قصاص ابن ملجم در بین مورخان اختلاف نظر وجود دارد. بعضی معتقد به قصاص با یک ضربت مساوی^[۵۶] برخی معتقد به قصاص به همراه سوزاندن جسدو برخی هم معتقد به شکنجه به همراه بریدن اعضای بدن ابن ملجم توسط عبدالله بن جعفر (برادر زاده علی) هستند.البته صحّت وجود شکنجه از جانب مورخین اولیه همچون ابن کثیر مورد تردید است، چرا که خلاف وصیت علی انجام شده‌است.

منبابع:

• ابن ابی الحدید، جلوه‌های تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ترجمه محمود مهدوی دامغانی (معروف‌ترین شرح نهج البلاغه)
• ابن اثیر، تاریخ کامل
• جرداق، جرج، امام علی صدای عدالت انسانی، ترجمه سی هادی خسروشاهی، نشر خرم، دوره ۶ جلدی (در پنج مجلد)
• جعفریان، رسول، تاریخ خلفا
• حکیمی، محمدرضا (۱۳۸۲) حماسه غدیر، قم:انتشارات دلیل ما، ISBN 964-7990-76-6
• حلی، جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهّر، نگاهی بر زندگی دوازده امام، ترجمه محمد محمدی اشتهاردی
• سبحانی، جعفر، فروغ ولایت، انتشارات امام صادق، ISBN 964-6243-11-8
• رسولی محلاتی، زندگانی حضرت محمد(ص)
• طباطبایی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، ناشر: دفتر انتشارات اسلامی
• طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان
• محمد بن جریر، تاریخ طبری(تاریخ پیامبران و پادشاهان)
• علی بن ابیطالب، نهج البلاغه، گردآوری سید رضی
• فیضی پور، علی اصغر، امام علی علیه السلام از زبان دیگران، مجله کلام اسلامی، شماره؟
• قندوزی، سلیمان، ینابیع الموده
• مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ترجمه؟؟؟؟
• مطهری، مرتضی، سیری در نهج البلاغه، «مجموعه آثار» جلد ۱۶، چاپ اول، انتشارات صدرا، ISBN 964-5600-06-5
• مطهری، مرتضی، «فلسفه اخلاق»، انتشارات صدرا، ISBN 964-5600-08-1 چاپ بیست و پنجم
• مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه

مطالبی جالب از علی بن ابی‌طالب(ع)

کلمات کلیدی : مطالبی,جالب,از,علی,بن,ابی‌طالب(ع),مطالبی جالب از علی بن ابی‌طالب(ع) , مقالات فرهنگي , مهدویت، دانشگاهها، اهل بیت، مذهبی،داستان، فرهنگ مطالبی+جالب+از+علی+بن+ابی‌طالب(ع)+

آخرین مطالب مشاهده شده توسط کاربران :