بی‌تجربگی؛ ‌راز ‌شكست‌ یک ماموریت فضایی

مجموعه: صنايع هوافضا > مقالات علمي | کلمات کلیدی : بی‌تجربگی؛+‌راز+‌شكست‌+یک+ماموریت+فضایی+

بی‌تجربگی؛ ‌راز ‌شكست‌ یک ماموریت فضایی

فرماندهی ناو فضایی سایوز 25 را ولادیمیر كوالنك 35 ساله و مهندسی پرواز را والری ریومین 38 ‌ساله به‌عهده داشتند. هر دوی آنها برای نخستین بار به فضا می‌رفتند. ماموریت سایوزـ25 انجام اتصال به سالیوت‌ـ6 و انجام برخی آزمایش‌های مشترك با گروه‌های بعدی فضانوردان اعلام شده بود. عده‌ای از كارشناسان غربی معتقد بودند یك برنامه هیجان‌انگیز در حال نمایش است و احتمالا آنها ركورد سایوزـ 18 را كه حدود 63 روز اقامت در فضا بود خواهند شكست.

بی‌تجربگی؛ ‌راز ‌شكست‌ یک ماموریت فضایی

ریومین درباره احساسش در نخستین پرواز مداری می‌گوید: موشك از زمین كنده شد. فشار جاذبه افزایش یافت و من احساس می‌كردم كس دیگری هستم. گویی زمین را برای همیشه ترك می‌كردم. هیچ نیروی وجود نداشت مرا برگرداند. برنامه پرواز اتصال به سالیوت-6 در روز بعد بود كه باید از سكوی اتصال اول انجام می‌شد. مدت اقامت ما هم یكصد شبانه روز پیش‌بینی شده بود.

قرار بود یك ماه بعد، كوالنك و ریومین برای نخستین بار در جهان، طی اقامت در یك ایستگاه مداری، از دو مهمان پذیرایی كنند.

گروه، مهمان ولادیمیر ژانیبكف و پیوتر كلودین بودند. آنها پس از رسیدن مهمانان و حدود دی ماه باید اولین ماموریت بین‌المللی شوروی ـ چكسلواكی را انجام می‌دادند؛ اما همه چیز طبق برنامه پیش نرفت. در فاصله صد متری از ایستگاه مداری، كوالنك هدایت دستی سفینه را به عهده گرفت و آن را به سالیوت نزدیك كرد. در فاصله 50 متری ایستگاه، فضانوردان متوجه شدند دارند به پهلوی سفینه نزدیك می‌شوند و سفینه در زاویه درستی به ایستگاه نزدیك نمی‌شود و مجبور شدند ترمز كنند. بعدا مشخص شد ‌در آن لحظه آنها فقط 1.5 متر تا برخورد با ایستگاه مداری سالیوت‌ـ6 فاصله داشتند سپس فضانوردان تصمیم گرفتند ایستگاه فضایی را دور بزنند و مجددا عمل اتصال را با استفاده از دستگاه خودكار ایگلا انجام دهند.

این دستگاه سوخت زیادی مصرف می‌كرد و مركز هدایت پرواز از كیهان‌نوردان خواست ‌شخصا، هدایت ناو را به‌عهده گیرند. این‌بار آنها توانستند بدرستی به سالیوت‌ـ6 نزدیك شوند و حتی ضربه كوچكی هم وارد كنند كه نشان می‌داد دو سفینه فضایی در مرحله قفل قرار گرفته‌اند؛ اما چراغ اتصال روشن نشد بلكه مشخص گردید كه ناو كیهانی در اثر ضربه خیلی آهسته از ایستگاه فضایی دور می‌شود.

كیهان‌نوردان از 30 متر دورتر از ایستگاه و به منظور بار سوم برای اتصال به سالیوت‌ـ6 به آن نزدیك شدند، چون ارتباط با زمین در آن لحظه قطع بود كیهان‌نوردان خود ابتكار عمل را به دست گرفتند. این بار نیز اتصال انجام نشد. یك‌بار دیگر آنها به فاصله 20 متری ایستگاه بازگشتند. 15ـ10 كیلوگرم سوخت بیشتر باقی نمانده بود.

كوالنك می‌گوید: «طبق قوانین باید كار را متوقف می‌كردیم و برای بازگشت به زمین آماده می‌شدیم.به والری نگاه كردم. می‌خواستم به او بگویم بیاییم خطر كنیم و چهارمین عملیات را هم انجام دهیم، چون هنوز بخش ذخیره وجود داشت. می‌شد برای فرود از امكانات اضطراری استفاده كرد. او هم تصمیم مرا قبول داشت. چشمانش چنین می‌گفت. فرمان هدایت را بار دیگر به دست گرفتم.» نزدیك شدن خیلی خوب صورت گرفت؛ اما چهارمین كوشش نیز بی‌فایده بود. ضربه اتصال به ایستگاه، سفینه را 6 تا 8 متر عقب راند. سوخت سیستم اصلی كاملا تمام شده بود و حالا آنها چاره‌ای جز بازگشت نداشتند.

یك روز پس از پرتاب و در 19 آبان رادیو مسكو از قول تاس اعلام كرد ‌: «الحاق خودكار ناو سایوزـ25 و ایستگاه مداری سالیوت ‌ـ6 از فاصله 120 متری شروع شد؛ اما به علت انحرافاتی كه در برنامه رخ داد، از الحاق با سالیوت‌ـ6 انصراف حاصل شد و كیهان‌نوردان به انجام عملیات فرود اقدام كردند.»

كمیسیون دولتی نتوانست دلیل اتصال نیافتن را روشن كند، چون بخش اتصالی در قسمت مداری ناو قرار داشت كه به زمین باز نمی‌گردد؛ اما به طور كلی عدم موفقیت را به دلیل بی‌تجربگی در سفر به فضا دانستند و تصمیم گرفتند در هر گروه فضانوردان اعزامی یك نفر حتما تجربه پرواز فضایی داشته باشد و این تصمیم كه سرنوشت خیلی از فضانوردان بعدی را تغییر داد، هنوز به عنوان یك قانون رعایت می‌شود.

اتصال در فضا

برای اتصال دو ناو كیهانی به یكدیگر در فضا باید ماژول اتصال یكی از دو ناو، نر و دیگری ماده طراحی ‌شود. ناو كیهانی با ماژول اتصال نر به ناو فعال یا اتصال‌دهنده و ناو كیهانی با ماژول اتصالی ماده به ناو منفعل یا پذیرنده اتصال معروف است.

به این ترتیب كه میله اتصالی ناو كیهانی فعال (نمونه‌سمت راست تصویر) با حسگرهایی كه به انتهای آن وصل شده بود و مانند یك جوی استیك (دسته بازی) عمل ‌كند و به محض برخورد با دهانه ماژول منفعل، كنترل موتورهای كوچك كنترل‌كننده وضعیت ناو فعال را در دست می‌گرفت و با فشار دادن خود به داخل ناو پذیرنده اتصال، تلاش می‌كند ‌ عملیات اتصال نهایی یا قفل شدن زبانه در حفره ماژول ناو منفعل را با روشن و خاموش كردن موتورها و راندن خود به سمت آن و در مسیر درست به سرانجام برساند.

در انتها و زمانی كه هر دو ناو به هم متصل می‌شوند، سیستم‌های كنترلی دو ناو توسط شش زبانه الكتریكی دور رینگ اتصالی به هم وصل می‌شوند و ناو بزرگ‌تر‌ كه برای مثال می‌تواند یك ایستگاه فضایی باشد، از آن به بعد كنترل موتورهای ناو مهمان را نیز در دست می‌گیرد تا از هرگونه اختلال در تصمیم‌گیری مجزا و جداگانه رایانه‌های فضایی دو ناو جلوگیری كند.

منبع : سایت تبیان

بی‌تجربگی؛ ‌راز ‌شكست‌ یک ماموریت فضایی

کلمات کلیدی : بی‌تجربگی؛,‌راز,‌شكست‌,یک,ماموریت,فضایی,بی‌تجربگی؛ ‌راز ‌شكست‌ یک ماموریت فضایی , صنايع هوافضا , مقالات علمي , بی‌تجربگی؛+‌راز+‌شكست‌+یک+ماموریت+فضایی+

آخرین مطالب مشاهده شده توسط کاربران :